Time of the Gypsies / Καιροί των τσιγγάνων / Dom za vesanje (1988)

Ο Πέρχαν είναι ένας πάμφτωχος νεαρός που ζει σε έναν τσιγγάνικο οικισμό με την ανάπηρη αδελφή του, το θείο του και τη γιαγιά του. Αγαπά την Αζρα, την οποία έχει επανειλημμένα ζητήσει σε γάμο, αλλά η μητέρα της απορρίπτει τις προτάσεις του επειδή δεν έχει περιουσία.Όταν η γιαγιά του σώζει τη ζωή του γιου του Αχμέντ, ενός παράνομου, εκείνος προτείνει σε αντάλλαγμα να πάει την άρρωστη αδελφή του Πέρχαν σε νοσοκομείο στη Λιουμπλιάνα και να πληρώσει όλα της τα έξοδα. Ο Πέρχαν αποφασίζει να συνοδεύσει την αδελφή του σε αυτό το ταξίδι, όμως ο περιθωριακός τρόπος ζωής της ‘οικογένειας’ του Αχμέντ τον γοητεύει και τον παρασύρει σε μια ζωή που δεν είχε ποτέ φανταστεί.
Σχόλια: Ο Καιρός των τσιγγάνων είναι μια αριστουργηματική σκληρή ταινία, η όποια κινείται ανάμεσα στη φαντασία και στη πραγματικότητα. Μέσα από μια απλή δραματική ιστορία ο Εμιρ Κουστουριτσα σχεδόν νέο-ρεαλιστικά εξετάζει το τρόπο ζωής των ηρώων του, κυρίως όμως μέσα από τη περιπλάνηση , τη μουσική, τα τραγούδια. Αυτή η ακραία δραματική υπερβολή που βιώνουμε μας κάνει να ξεχνάμε όλες τις απώλειες, την επίδραση που έχει η κοινωνία στους ανθρώπους και μας κάνει να θλιβόμαστε. Ταυτόχρονα όμως μένουμε εκστασιασμένοι μπροστά στην άναρχη συμπεριφορά, στα όνειρα μιας καθημερινότητας που αιώνες τώρα μας κάνουν μάρτυρες σε ένα οδοιπορικό μύθων, ζωής και θανάτου. Ο Εμιρ Κουστουριτσα ξεκάθαρα και με ειλικρίνεια μετατρέπει τη κάμερα του σε οδηγό ενός σύμπαντος, όπου δεν υπάρχουν όρια αλλά μόνο σύγχυση, ομίχλη, τραγικότητα.
Η Μαγεία, ο ρεαλισμός, ισορροπούν μέσα από μια παράξενη λογική, έχοντας σα στήριγμα το ωραίο, το άπιαστο. Φαίνεται η αγάπη, η συμπάθεια που έχει στους ήρωες του αφού είναι άτομα ελεύθερα, γεμάτα συναισθήματα και δίψα για ζωή. Η μουσική του Goran Bregovic καταπληκτική, γεμάτη Βαλκάνια μας γεμίζει με συναισθήματα χαράς αλλά και λύπης ταυτόχρονα. Μια μουσική γεμάτη εικόνες, γεμάτη ψυχή, ειδικά στη σκηνή στο ποτάμι μένουμε άφωνοι από τη γοητεία της.
Ο καιρός των τσιγγάνων είναι απο τις καλύτερες ταινίες του Κουστουριτσα, κλασσική πια, ένα κείμενο ζωής, ερώτα, ελευθερίας, ονείρου που χτυπά κατευθείαν στο μυαλό, στη κάρδια, στη ψυχή μας.