Amer (2009)

Πολυσυζητημένο, χαώδες και πρωτοποριακό, το φιλμ των Βέλγων Hélène Cattet και Bruno Forzani, έκανε την πρεμιέρα του πριν τρία χρόνια, καταφέρνοντας να προκαλέσει διφορούμενες αντιδράσεις σε κοινό και κριτικούς. Προβλήθηκε αρχικά σε δεκάδες φεστιβάλ ανά τον κόσμο (όπως και στις δικές μας Νύχτες Πρεμιέρας αλλά και Screamin' Athens Horror Film Festival 2011) όπου έφυγε με μερικά σημαντικά βραβεία ανά χείρας, και συζητήθηκε τόσο για το στυλ της κινηματογράφησης του όσο και για το περιεχόμενο του. Και όχι άδικα καθώς το Amer είναι μια ατμοσφαιρική, υποβλητική avant-garde άσκηση ύφους, γεμάτη εξεζητημένες κι ονειρικές εικόνες, βαθειά επηρεασμένες από τα περίφημα giallo και τους βασικούς εκπροσώπους του, Argento και Bava, αλλά και από τον ξεχωριστό κόσμο του περίφημου Luis Bunuel. Ένα φιλμ γεμάτο ηδυπάθεια και επιδειξιομανία, που εγκαινιάζει μια νέα κατηγορία, αυτή του λεγόμενου art horror.

Κινηματογράφος που βιώνεται ως πρωτόγνωρη εμπειρία, έτοιμη να σε παρασύρει μαζί της, αλλά και ικανή να σε στείλει στον κοντινότερο νευρολόγο… Στο ιδιαίτερο λοιπόν αυτό δημιούργημα, γινόμαστε μάρτυρες κάποιων στιγμιότυπων από τη ζωή της Ana (Marie Bos), που ξετυλίγονται σε τρεις ξεχωριστές χρονικές περιόδους... Αρχικά τη βλέπουμε στην παιδική της ηλικία να έρχεται αντιμέτωπη με τον νεκρό παππού της, που έχει μόλις πεθάνει, και την μαυροφορεμένη γιαγιά της, η οποία εκτελεί κάθε είδους τελετουργικό για να εξασφαλίσει το ασφαλές πέρασμά του στον άλλο κόσμο. Στο δεύτερο μέρος η έφηβη πια Ana (Charlotte Eugene Guibeaud), περπατάει με τη μητέρα της στο δρόμο, πηγαίνoυν στο κομμωτήριο , ξεφεύγει όμως από την προσοχή της και καταλήγει να δέχεται τα πειράγματα μιας συμμορίας μηχανόβιων. Στη συνέχεια την παρακολουθούμε ενήλικη, να επιστρέφει στο ξεχαρβαλωμένο αρχοντικό που πέρασε τα παιδικά της χρόνια, με σκοπό να το επισκευάσει. Εκεί όμως παραμονεύει ένας κατά συρροή δολοφόνος που την έχει βάλει στο μάτι, έτοιμος να την τεμαχίσει με το κοφτερό του ξυράφι. Οι εξελίξεις όμως θα εκπλήξουν ακόμα και την ίδια την Ana η οποία θα βρεθεί αντιμέτωπη όχι μόνο με τον μυστηριώδη άντρα αλλά και με μια αρκετά επικίνδυνη και άγνωστη μέχρι τώρα, πλευρά του εαυτού της. Οπτικά φαντασμαγορικό, με σκηνοθεσία που οξύνει τις αισθήσεις και εικόνες γεμάτες κινηματογραφική μαγεία, το Amer εντυπωσιάζει από τα πρώτα λεπτά, αποτελώντας ένα εξαιρετικό tribute στα giallo films που τόσο αγαπήσαμε.

Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή… Όπως είπαμε το φιλμ χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο λοιπόν, που μας εισάγει στη ζωή της Ana και πιο συγκεκριμένα στην παιδική της ηλικία, είναι και το καλύτερο, με τις σιωπές, τις ανατριχιαστικές αναπνοές, τα χρώματα (έντονη η επιρροή από τη Suspiria) και τη μικρή πρωταγωνίστρια σε πρώτο πλάνο να γεμίζουν ολοκληρωτικά την οθόνη. Σχεδόν αριστουργηματικό από όλες τις απόψεις, παρακολουθείται με τελετουργική προσήλωση και σε αφήνει απλά με το στόμα ανοιχτό. Ένα μαγικό πρώτο μισάωρο που δεν πρέπει να χάσετε σε καμία περίπτωση. Το δεύτερο μέρος με την πρωταγωνίστρια έφηβη, μου θύμισε περισσότερο ταινία του ιταλικού κινηματογράφου, τύπου Roberto Benigni, παρά θρίλερ τρόμου. Το υποτυπώδες μυστήριο, τα καλλιτεχνικά πλάνα και η σέξι ηθοποιός που υποδύεται το ρόλο δεν ήταν αρκετά για να μας τραβήξουν την προσοχή, ενώ έμοιαζαν παράταιρα πλάι στην υπόλοιπη ταινία. Σε συνδυασμό μάλιστα με την χαρακτηριστική απουσία διαλόγων που διακατέχει όλο το φιλμ, το κλίμα αρχίζει να γίνεται ιδιαιτέρως φορτικό και κουραστικό. Τρίτο μέρος και η ιστορία συνεχίζει να χωλαίνει όλο και πιο πολύ, απογοητεύοντας σε σχέση με το δυναμικό και φιλόδοξο ξεκίνημα της.

Η σκηνοθετική άποψη και τα παιχνιδίσματα της κάμερας αρχίζουν να φέρνουν στο νου τη λέξη: «μανιέρα» και η ουσιαστική απουσία σεναρίου να φέρνει νύστα στο θεατή που παρακολουθεί τα τεκταινόμενα με μηδαμινό πλέον ενδιαφέρον. Ούτε καν το λιγοστό αίμα, το κυνηγητό του φινάλε και η προβλέψιμη από το έμπειρο μάτι ανατροπή δεν καταφέρνουν να αλλάξουν την τελική αίσθηση που μένει όταν πέφτουν οι τίτλοι τέλους. Συνοψίζοντας, θα έλεγα πως ως προσπάθεια ήταν άκρως ενδιαφέρουσα και μάλλον πρωτοποριακή, με αρκετές αριστουργηματικές σκηνές κι ένα σκηνοθετικό δίδυμο που δείχνει να πατάει γερά στα πόδια του, ως συνολικό αποτέλεσμα όμως δε λειτουργεί και σε βάζει κι από πάνω σε υποψίες ότι μπορεί να σε ξεγέλασε με τα εξεζητημένα σκηνοθετικά του τερτίπια. Είναι όμως ένα φιλμ που πρέπει να δει κάθε fan που σέβεται το είδος και παρακολουθεί τις γενικότερες horror εξελίξεις. Για τους υπόλοιπους θα πρότεινα να αρκεστείτε στο ατμοσφαιρικό και εικαστικά υπέροχο πρώτο μισάωρο και μόνο αν δείτε ότι δε σας πέφτει βαρύ να συνεχίσετε.