Βασιλικοί Γάμοι - The Royal Exchange - L'échange des princesses (2017)

Βρισκόμαστε το 1721 και Γαλλία και Ισπανία είναι εξουθενωμένες από τον πολύχρονο πόλεμο ανάμεσα τους που έχει κοστίσει ακριβά σε ανθρώπινες ζωές και οικονομικούς πόρους. Ο αντιβασιλειέας της Γαλλίας Φίλιππος της Ορλεάνης προτείνει να γίνει ανταλλαγή πριγκιπισσών για την εξασφάλιση της ειρήνης. Ο εντεκάχρονος Λουδοβίκος ΙΕ’ θα νυμφευτεί την μόλις τετράχρονη πριγκίππισα της Ισπανίας, Μαρία-Άννα Βικτωρία, (Βικτωρία των Βουρβόνων) ενώ ο δεκατετράχρονος διάδοχος του ισπανικού θρόνου θα νυμφευτεί την δωδεκάχρονη κόρη του γάλλου αντιβασιλέα, Δέσποινα του Μονπενσιέ. Τα τέσσερα παιδιά, φυσικά ούτε θα ερωτηθούν, ούτε θα μπορούν να εκφέρουν ουσιαστικές αντιρρήσεις σε όσα έχουν από πριν προαποφασιστεί για τις ζωές τους.

Ως προς το θέμα του, αν εξαιρέσουμε την βασιλεία και τους τύπους, η υπόθεση είναι κοντά στις Νύφες του Παντελή Βούλγαρη, δηλαδή δυο γυναίκες (εδώ πριγκιποπούλες) αναγκάζονται να ξενιτευτούν σε μια άλλη χώρα και να παντρευτούν κάποιον που διάλεξαν άλλοι για αυτούς. Η ιδιαιτερότητα εδώ είναι καταρχάς ότι πρόκειται για μικρά παιδιά και κατά δεύτερο, ότι γίνεται ως διπλωματικός ελιγμός ύστερα από μακροχρόνιο πόλεμο δυο βασιλείων, ως κίνηση τακτικής που θα φέρει την πολυπόθητη ειρήνη και για τις δυο πλευρές. Άρα θεωρητικά τα παιδιά αυτά έχουν στις πλάτες τους όχι μόνο τις ευθύνες για την διακυβέρνηση των βασιλειών τους αλλά και της διατήρησης της ειρήνης, δηλαδή πολλές ανθρώπινες ζωές που κινδυνεύουν να χαθούν.

Οι τέσσερις μελλόνυμφοι, είναι όμως και παραμένουν ουσιαστικά τέσσερα μικρά παιδιά, ανεξάρτητα αν οι συνθήκες απαιτούν από αυτά να παίρνουν με σοβαρότητα και σωφροσύνη αποφάσεις ενηλίκων. Γεννημένα σε ένα περιβάλλον καταπίεσης και καθωσπρεπισμού, αλλά και αρκετά εχθρικό, με τον φόβο ότι η ζωή τους μπορεί να βρίσκεται σε κίνδυνο από έναν «άγνωστο εχθρό» που μπορεί να έρθει και από το περιβάλλον του κύκλου τους, σε μια περίοδο που κανείς δεν κατάφερνε να βασιλεύσει για πολύ καιρό. Από αντίστοιχες καταστάσεις έχει εμπνευστεί και το Game of Thrones, και δεν αποκλείεται η ταινία περιγράφοντας ιστορικά γεγονότα να σας θυμίσει τη δημοφιλή σειρά, ιδιαίτερα στην αρχή. Αυτά τα παιδιά, λοιπόν, δείχνουν ωριμότητα, αλλά τους ξεφεύγουν πείσματα της καταπιεσμένης παιδικότητας τους, είναι φυλακισμένα στο χρυσό κλουβί τους, θέλουν να επαναστατήσουν αλλά δεν ξέρουν πως. Είναι η εποχή που θα έπρεπε να παίζουν ξέγνοιαστα ή να εκπαιδεύονται πλουτίζοντας σε γνώσεις, αντίθετα έχουν συμβουλάτορες χωρίς ευδιάκριτα (για αυτά) κίνητρα στις συμβουλές τους. Εδώ ίσως και στο σενάριο αλλά και στην προσέγγιση, υπάρχουν στιγμές που επίτηδες ξεφεύγουμε από το κλίμα της εποχής και τα παιδιά ξεστομούν ατάκες περισσότερο σύγχρονων προβληματισμών, που απευθύνονται περισσότερο στον θεατή και αποτυπώνουν δικές του πιθανές σκέψεις, ενώ ταυτόχρονα «κολλάνε τους μεγάλους στον τοίχο».

Αυτό που σε κερδίζει από την πρώτη κι όλας στιγμή σε αυτή την ταινία, είναι η εικόνα της. Η πιστή αποτύπωση εποχής που κάνουν τα κάδρα της να μοιάζουν βγαλμένα από πίνακες. Σε αυτό έχουν συνδράμει πολλές επιμέρους κατηγορίες της παραγωγής. Καταρχάς στην επιλογή τοπίων και παλατιών, τόσο στους εξωτερικούς αλλά και στους εσωτερικούς χώρους, στα έπιπλα στα μικρά αντικείμενα. Έντονη λεπτομέρεια και στα κοστούμια, με ποιότητα και λεπτοδουλειά που φαίνεται. Όμοια, το στήσιμο των ηθοποιών, η κινησιολογία τους και το περπάτημα τους έρχεται και αυτό να τονώσει την αίσθημα και τα κοστούμια. Τέλος η φωτογραφία καλείται να φωτίσει σωστά και αρμονικά τα χρώματα, ώστε να είναι ζωντανά αλλά και να παραπέμπουν στην εποχή της τέχνης που εξελίσσεται, του μπαρόκ που άνθιζε και του ροκοκό που την ακολούθησε.

Ένα στοιχείο που πιθανώς θα σας κάνει εντύπωση είναι το πόσο απελπιστικά άδεια σε κόσμο δείχνουν τα δωμάτια, ιδιαίτερα οι εξωτερικοί χώροι, σε στρατό, υπηρέτες, αυλικούς. Έγινε άραγε για οικονομία; Όχι βέβαια, γιατί έχουμε μια αρκετά ακριβή παραγωγή. Αυτό αποτελεί, πιστεύω, σκηνοθετική απόφαση για να δείξει πιο έντονα πόσο απομονωμένοι ήταν από τον έξω κόσμο. Μικρές στιγμές, μένουν στη μνήμη όπως της βαρκάδας στη μικρή και ρηχή τεχνητή λιμνούλα, που όταν ο μικρός Λουδοβίκος κουράστηκε έκανε νόημα στον υπηρέτη να τους σύρει προς τα έξω. Δεν ξέρω πως αντιλαμβάνονται αυτή την ταινία χώρες που έχουν ακόμα και σήμερα βασιλεία και την υποστηρίζουν ένθερμα σαν θεσμό, στα δικά μας μάτια όμως σίγουρα η ταινία φαίνεται βαθιά σαρκαστική και ειρωνική τόσο για τη βασιλεία όσο και για τις αποφάσεις της στη διακυβέρνηση χωρών. Αυτό το σχόλιο που έρχεται έμμεσα από την ταινία, για όσους ενδιαφέρεστε, αναλύουν με τα δικά τους λόγια στα σημειώματα τους ο σκηνοθέτης και η συγγραφέας του βιβλίου, που παραθέτω ακριβώς από κάτω στα αναδιπλούμενα μενού.